Öğrenmeye karşı istekli ve öğrenme için gerekli yeteneklere sahip olma, öğrenmede başarıyı etkileyen en önemli etmenlerdir. Ancak, bazı yetenekli öğrenciler yeterince çaba gösterdikleri halde bekledikleri verimi alamamaktan yakınır. Bu durum genellikle çalışma yöntemlerini kazanamamış olmaktan ileri gelir. Verimli ders çalışma ve etkin öğrenmenin en temel koşulu bu konuda istekli ve kararlı olmaktır. İsteklilik ve kararlılık, çalışma davranışlarınızı olumlu etkileyerek, verimli ders çalışmanızı ve etkin öğrenmenizi sağlayacaktır.
Verimli Çalışma Yöntemleri
Ders çalışma kavramı çok geniş bir kavramdır. Ders çalışırken bazı yöntemleri bilmek gerekir. Bu yöntemleri bilmemenin başarıyı daima düşürdüğü bilinmektedir.
* Ayları gösteren takvim edinmelisiniz.
* Ders çalışmaya ayırmayacağınız günleri (tatil, bayram vs.) işaretlemelisiniz
* Kendinizi bir hafta gözlemlemeli, en çok hangi zamanlarda verimli ders çalıştığınızı saptamalısınız.
yöntemler kısaca,
* Ders çalışma alışkanlıklarını tanımak.
* Çalışma davranışını etkileyen çevresel olayları kontrol altına almayı öğrenmek, (çalışma ) (motivasyon) ve dikkat süresini arttırmak
* Etkin ve süratli okuma yöntemi
* Derste not tutma ve öğretmeni dinleme yöntemi
* Etkin okuma ve tekrar yöntemlerinden yararlanarak sınava hazırlık.
* Etkin çalışma yöntemleriyle vakit kazanmak.
* Genel tekrar yani kazanılan etkin ve verimli çalışma yöntemlerinin sürekliliğini sağlamak
Günümüzde psikoloji ve eğitim alanlarında giderek doğruluğu artan yaklaşıma "DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM" denilmektedir. Bu yaklaşım, öğrenme kuramlarından kaynaklanır ve öğrenmeyi tanıtarak işe başlar. Bu yaklaşım, okul başarısının sadece doğuştan var olan bir yetenek olduğunu kabul etmez, sonradan çalışmayla öğrenilerek kazanılabilen bir beceri kabul eder.
Davranışsal yaklaşım incelendiğinde ders çalışma becerisinin iki temel öğeden oluştuğu görülür.
a. Etkin ve verimli çalışma yöntemleri
b. Çalışma ortamı üzerinde kişisel kontrol (irade) kullanabilme.
Bu iki öğe incelendiğinde başarısız öğrencilerin karşılaştığı sorunlar şöyle özetlenebilir:
Öğrencinin öğrenmesi gereken bilgileri hafızasına yerleştirmek için etkin ve verimli bir yöntemi yoktur.
Çalışıp başaramamaktan dolayı çalışma kavramı iticilik kazanır. Kişiye ödüllenme duygusundan çok cezalanma duygusu verir ve öğrenciyi çalışma davranışından çok zevk verici uğraşlara yöneltir
Eğer kişi çevresindeki etkenleri kendi denetimi altına alma yöntemini öğrenirse, davranışlarını da kendi denetimi altına alabilir. Örnek: Çalıştığı odadaki gürültü düzeyini kontrol altına alabilirse, dikkat etme davranışını da kendi istediği gibi yönlendirebilir.
Yöntem 1 - Çalışma Alışkanlıklarını Tanımak:
Verimli çalışmanın ilk adımı zamanı iyi planlamaktır. Planlama yaparken ders dışı uğraşlar da programa konulmalıdır.
Ertesi günkü her dersi programa koymalıdır. İki zihinsel ders arasında (Örnek: Matematik ve Tarih) bir pratik ders çalışmak (Örnek: Resim) . Aynı şekilde özellikle öğrenilecek dersleri (okuma) daha erken saatlerde yapmaktır.
Haftalık çalışma programı yapılmalıdır.
Her zaman çok çalışmak iyi öğrenmek demek değildir. Öğrenci ders çalışırken, neler yaptığını ayrıntılı olarak incelendiğinde çalışması üzerindeki olumlu ve olumsuz etkenlerini görecektir.
Yöntem 2 - Çalışma İsteğini Arttırmak ve Uyarı Kontrolü Geliştirme Yöntemi:
(Motivasyon -isteklilik ve dikkat süresinin arttırılması.)
İsteklilik (Motivasyon) ders çalışma davranışımız üstünde etki yapan en olumlu etkendir. Çalışmayı bilmeyen bir öğrenci bunu bitmesi gereken bir yük olarak görür. Yük olarak kabul edilen görevde isteklilik yoktur. Planı ve programı olmayan bir öğrenci, çalışmaya hiçbir zaman zamanında başlayamaz ve tabii zamanında bitiremez. ZAMAN ve YER konusunda kendisine bir yer belirlemediği zaman belirsizlik ve kararsızlık içinde kalır. Sonuç olarak ders ve ödevlerini düşündüğü zaman hep huzursuzdur. Ders çalışmaya başlamakta zorluk çeker. Her zaman son an çok az zaman kaldı endişesindedir. Çalıştıktan sonra bunun keyfini çıkaramaz, yeterli çalıştığı konusunda kendisine güvenemez.
Çalışma programında izlenmesi gereken önemli noktalar şöyle olmalıdır:
1- Her ders için çalışmakla yükümlü olduğunuz kısmı hesaplayın ve en iyi notu almak için çalışın.
2- Size en zor gelen dersi uyarıcı kontrolü için seçin ve bu ders için her gün belli bir süre ayırın.
3- Çalışmanız için belli bir YER ayırın ve mümkün olduğu ölçüde bu yeri ders çalışma dışındaki işler için kullanmayın. Bu yerin fazla rahat olmamasına dikkat edin. Bu çok önemlidir.
4- Çalışacağınız ders miktarı konusunda bazı kurallar koyun. Bu iki türlü olabilir.
a- Bir oturumda kaç dakika çalışacağınız (Örnek 40 dakika)
b- Bir oturumda çıkarılacak çalışma ürünü ( Örnek: 20 problem bitirme veya bir bölüm tamamlama)
5- Çalışmanıza ket vurucu düşünceler olduğunda, çalışmayı yerinden ayrılın. Ancak ayrılmadan dersinizin küçük bir bölümünü bitirmelisiniz.
6- Çalışmalarınızda acele etmeyin. Yoksa başarısızlığa uğrar, vazgeçebilirsiniz. Unutmayın, hedefleri alçak tutmak, programdan vazgeçmekten daha yararlıdır.
7- Çalışma ortamınızı mümkün olduğu kadar DİKKAT DAĞITICI şeylerden temizleyin. (Örnek: televizyon, telefon, radyo gibi).
Yöntem 3 - Hızlı ve Verimli Okuma Yöntemi:
Çalışmada en önemli olan, okunulanın anlaşılması ve öğrenilmesidir. Bu beş aşamada gerçekleşir.
Göz gezdirme (izleme). Bütün halinde baştan sona göz gezdirme.
Sorma ( Kendi kendine. Bölümdeki başlık ve alt başlıkları çıkararak)
Okuma ve işaretleme.
Anlatma.
Tekrarlama. Tekrar sırasında, eğer bilgiyi hatırlayamıyorsanız, o konuyu bilmiyorsunuz demektir.
Yöntem 4 - Derste Not Tutma ve Öğretmeni Tanıma Yöntemi:
Derste iyi not tutmak sınav sonuçlarını fazlasıyla etkiler. Elinin altında düzenli notları olan öğrenci yarı yarıya başarılı olmuş demektir. Düzenli not tutarken şunlara dikkat edilmelidir.
Not tutarken başlık ve alt başlıklar kullanılmalıdır. Kendine ait özel işaretleme sistemi kullanmak tekrarda zaman kazandırır.
İlaveler için arada boş yer bırakılmalıdır.
Dersten çıkar çıkmaz tutulan notlar gözden geçirilmelidir. Anlaşılmayan yerler işaretlenmelidir. Gelecek derste öğretmene sorulmalıdır.
Yöntem 5 - Verimli Tekrar Yöntemi ve Sınava Hazırlık:
Tekrar süresinin dağılımı:
1- Araştırmalar göstermiştir ki sık ve kısa aralıklarla yapılan tekrar, toplu halde ve bir defada yapılan tekrardan çok daha iyi hatırlanmaktadır. Birçok bölgeyi bir anda hafızasına koymaya çalışan öğrenci baskı altındadır ve dikkatini tam olarak veremez.
2- Esaslı tekrara sınavdan birkaç gün önce başlayın. Böylece eğlenme ve dinlenmeye de zaman ayıracağınızdan sınava güvenle ve dinlenmiş olarak girersiniz.
3- Tekrarınızı mutlaka DERS ÇALIŞTIĞINIZ YERDE yapın. Böylece uyarıcıları kontrol altına aldığınız ortamda dikkatinizi daha kolaylıkla toplar, hem de çağrışımlar yararıyla sınavda kolaylıkla hatırlarsınız.
4- Tekrarı yüksek sesle yapın. Bu sizin üç duyu kullanmış olmanızı sağlar. Görmek, duymak ve dile getirmek gibi. Sessiz okurken dikkatin dağılıp sadece satırların üstünde göz gezdirme tehlikesi vardır.
5- Çalışmalarınızda esas bir taslak çıkarın. Bu taslağı tekrarlamak için en iyi zaman gece uykuya yatmadan öncedir. Çünkü öğrendiğiniz bilgiler ile rekabet edecek diğer uyarıcılar azdır. Sabah kısaca göz atmak daha açık-seçik hatırlamanıza yardımcı olur.
Yöntem 6 - Etkin Çalışma Yöntemi Geliştirmek:
Bu teori alışkanlık geliştirme teorisidir. Çalışma davranışınızı boş geçen zamanlarına yayarak genellemeyi sağlamak ve zaman kazanmaktır.
Yöntem 7 - Genel Tekrar:
Yani kazanılan etkin ve verimli çalışma yöntemlerinin sürekliliğini sağlamaktır.
Sonuç olarak, başarınızı arttıran pratik çalışma yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz.
1- Motivasyon - isteklilik, çalışma hızı için çok önemlidir. Bunun için yeni bir sistem geliştirin.
2- Yetenek çok önemlidir. Fakat fazla yetenekli olmayan bir kişi de kişisel sistemlerini geliştirerek başarılı olabilir.
4- Hedeflerinizi küçültün.
5- Endişelenip panik yapmayın.
6- Zamanı yararlı olabilecek şekilde kullanın. Programlı çalışın.
7- Hep aynı yerde çalışın ve mecbur kalmadıkça bu yeri başka bir iş için kullanmayın.
8- Öğrenmeyi bölümlere ayırın. Bu, sadece tekrar yönünüzü arttırmakla kalmaz, aynı zamanda başarınızı da arttırır.
9- Eğer çalıştığınız konuyu istediğiniz şekilde anlamıyorsanız endişelenmeyin. Bazı şeylerin öğrenilmesi zaman alır.
10- Süreç kökenli veya davranış kökenli çalışma, motivasyon amaçlı kullanılabilir. Herhangi bir şeyi başarmak için bir amaç ve bunu elde etmek için de bir sistem veya süreç gereklidir. Hangisi size uygunsa onu seçin.
11- Çoğu insan için hatalar birer hayal kırıklığı veya utancıdır. Fakat uzaklaşamayacağınız çok az hata vardır. Hata yapmadan da iyi bir öğrenci olunamaz.
12- Önemli olan kararlılık ve istektir. Başarı ardından gelir. Yılmadan devam edin. Öğrenme isteği mücadelenin yalnızca %10'unu oluşturur. Geri kalanın %90 'ı istekliliktir.
Eğer bir şeyi yapmak istiyorsanız bunun en hızlı yolu HEMEN başlamaktır.
Verimli Çalışma Yöntemleri
Ders çalışma kavramı çok geniş bir kavramdır. Ders çalışırken bazı yöntemleri bilmek gerekir. Bu yöntemleri bilmemenin başarıyı daima düşürdüğü bilinmektedir.
* Ayları gösteren takvim edinmelisiniz.
* Ders çalışmaya ayırmayacağınız günleri (tatil, bayram vs.) işaretlemelisiniz
* Kendinizi bir hafta gözlemlemeli, en çok hangi zamanlarda verimli ders çalıştığınızı saptamalısınız.
yöntemler kısaca,
* Ders çalışma alışkanlıklarını tanımak.
* Çalışma davranışını etkileyen çevresel olayları kontrol altına almayı öğrenmek, (çalışma ) (motivasyon) ve dikkat süresini arttırmak
* Etkin ve süratli okuma yöntemi
* Derste not tutma ve öğretmeni dinleme yöntemi
* Etkin okuma ve tekrar yöntemlerinden yararlanarak sınava hazırlık.
* Etkin çalışma yöntemleriyle vakit kazanmak.
* Genel tekrar yani kazanılan etkin ve verimli çalışma yöntemlerinin sürekliliğini sağlamak
Günümüzde psikoloji ve eğitim alanlarında giderek doğruluğu artan yaklaşıma "DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM" denilmektedir. Bu yaklaşım, öğrenme kuramlarından kaynaklanır ve öğrenmeyi tanıtarak işe başlar. Bu yaklaşım, okul başarısının sadece doğuştan var olan bir yetenek olduğunu kabul etmez, sonradan çalışmayla öğrenilerek kazanılabilen bir beceri kabul eder.
Davranışsal yaklaşım incelendiğinde ders çalışma becerisinin iki temel öğeden oluştuğu görülür.
a. Etkin ve verimli çalışma yöntemleri
b. Çalışma ortamı üzerinde kişisel kontrol (irade) kullanabilme.
Bu iki öğe incelendiğinde başarısız öğrencilerin karşılaştığı sorunlar şöyle özetlenebilir:
Öğrencinin öğrenmesi gereken bilgileri hafızasına yerleştirmek için etkin ve verimli bir yöntemi yoktur.
Çalışıp başaramamaktan dolayı çalışma kavramı iticilik kazanır. Kişiye ödüllenme duygusundan çok cezalanma duygusu verir ve öğrenciyi çalışma davranışından çok zevk verici uğraşlara yöneltir
Eğer kişi çevresindeki etkenleri kendi denetimi altına alma yöntemini öğrenirse, davranışlarını da kendi denetimi altına alabilir. Örnek: Çalıştığı odadaki gürültü düzeyini kontrol altına alabilirse, dikkat etme davranışını da kendi istediği gibi yönlendirebilir.
Yöntem 1 - Çalışma Alışkanlıklarını Tanımak:
Verimli çalışmanın ilk adımı zamanı iyi planlamaktır. Planlama yaparken ders dışı uğraşlar da programa konulmalıdır.
Ertesi günkü her dersi programa koymalıdır. İki zihinsel ders arasında (Örnek: Matematik ve Tarih) bir pratik ders çalışmak (Örnek: Resim) . Aynı şekilde özellikle öğrenilecek dersleri (okuma) daha erken saatlerde yapmaktır.
Haftalık çalışma programı yapılmalıdır.
Her zaman çok çalışmak iyi öğrenmek demek değildir. Öğrenci ders çalışırken, neler yaptığını ayrıntılı olarak incelendiğinde çalışması üzerindeki olumlu ve olumsuz etkenlerini görecektir.
Yöntem 2 - Çalışma İsteğini Arttırmak ve Uyarı Kontrolü Geliştirme Yöntemi:
(Motivasyon -isteklilik ve dikkat süresinin arttırılması.)
İsteklilik (Motivasyon) ders çalışma davranışımız üstünde etki yapan en olumlu etkendir. Çalışmayı bilmeyen bir öğrenci bunu bitmesi gereken bir yük olarak görür. Yük olarak kabul edilen görevde isteklilik yoktur. Planı ve programı olmayan bir öğrenci, çalışmaya hiçbir zaman zamanında başlayamaz ve tabii zamanında bitiremez. ZAMAN ve YER konusunda kendisine bir yer belirlemediği zaman belirsizlik ve kararsızlık içinde kalır. Sonuç olarak ders ve ödevlerini düşündüğü zaman hep huzursuzdur. Ders çalışmaya başlamakta zorluk çeker. Her zaman son an çok az zaman kaldı endişesindedir. Çalıştıktan sonra bunun keyfini çıkaramaz, yeterli çalıştığı konusunda kendisine güvenemez.
Çalışma programında izlenmesi gereken önemli noktalar şöyle olmalıdır:
1- Her ders için çalışmakla yükümlü olduğunuz kısmı hesaplayın ve en iyi notu almak için çalışın.
2- Size en zor gelen dersi uyarıcı kontrolü için seçin ve bu ders için her gün belli bir süre ayırın.
3- Çalışmanız için belli bir YER ayırın ve mümkün olduğu ölçüde bu yeri ders çalışma dışındaki işler için kullanmayın. Bu yerin fazla rahat olmamasına dikkat edin. Bu çok önemlidir.
4- Çalışacağınız ders miktarı konusunda bazı kurallar koyun. Bu iki türlü olabilir.
a- Bir oturumda kaç dakika çalışacağınız (Örnek 40 dakika)
b- Bir oturumda çıkarılacak çalışma ürünü ( Örnek: 20 problem bitirme veya bir bölüm tamamlama)
5- Çalışmanıza ket vurucu düşünceler olduğunda, çalışmayı yerinden ayrılın. Ancak ayrılmadan dersinizin küçük bir bölümünü bitirmelisiniz.
6- Çalışmalarınızda acele etmeyin. Yoksa başarısızlığa uğrar, vazgeçebilirsiniz. Unutmayın, hedefleri alçak tutmak, programdan vazgeçmekten daha yararlıdır.
7- Çalışma ortamınızı mümkün olduğu kadar DİKKAT DAĞITICI şeylerden temizleyin. (Örnek: televizyon, telefon, radyo gibi).
Yöntem 3 - Hızlı ve Verimli Okuma Yöntemi:
Çalışmada en önemli olan, okunulanın anlaşılması ve öğrenilmesidir. Bu beş aşamada gerçekleşir.
Göz gezdirme (izleme). Bütün halinde baştan sona göz gezdirme.
Sorma ( Kendi kendine. Bölümdeki başlık ve alt başlıkları çıkararak)
Okuma ve işaretleme.
Anlatma.
Tekrarlama. Tekrar sırasında, eğer bilgiyi hatırlayamıyorsanız, o konuyu bilmiyorsunuz demektir.
Yöntem 4 - Derste Not Tutma ve Öğretmeni Tanıma Yöntemi:
Derste iyi not tutmak sınav sonuçlarını fazlasıyla etkiler. Elinin altında düzenli notları olan öğrenci yarı yarıya başarılı olmuş demektir. Düzenli not tutarken şunlara dikkat edilmelidir.
Not tutarken başlık ve alt başlıklar kullanılmalıdır. Kendine ait özel işaretleme sistemi kullanmak tekrarda zaman kazandırır.
İlaveler için arada boş yer bırakılmalıdır.
Dersten çıkar çıkmaz tutulan notlar gözden geçirilmelidir. Anlaşılmayan yerler işaretlenmelidir. Gelecek derste öğretmene sorulmalıdır.
Yöntem 5 - Verimli Tekrar Yöntemi ve Sınava Hazırlık:
Tekrar süresinin dağılımı:
1- Araştırmalar göstermiştir ki sık ve kısa aralıklarla yapılan tekrar, toplu halde ve bir defada yapılan tekrardan çok daha iyi hatırlanmaktadır. Birçok bölgeyi bir anda hafızasına koymaya çalışan öğrenci baskı altındadır ve dikkatini tam olarak veremez.
2- Esaslı tekrara sınavdan birkaç gün önce başlayın. Böylece eğlenme ve dinlenmeye de zaman ayıracağınızdan sınava güvenle ve dinlenmiş olarak girersiniz.
3- Tekrarınızı mutlaka DERS ÇALIŞTIĞINIZ YERDE yapın. Böylece uyarıcıları kontrol altına aldığınız ortamda dikkatinizi daha kolaylıkla toplar, hem de çağrışımlar yararıyla sınavda kolaylıkla hatırlarsınız.
4- Tekrarı yüksek sesle yapın. Bu sizin üç duyu kullanmış olmanızı sağlar. Görmek, duymak ve dile getirmek gibi. Sessiz okurken dikkatin dağılıp sadece satırların üstünde göz gezdirme tehlikesi vardır.
5- Çalışmalarınızda esas bir taslak çıkarın. Bu taslağı tekrarlamak için en iyi zaman gece uykuya yatmadan öncedir. Çünkü öğrendiğiniz bilgiler ile rekabet edecek diğer uyarıcılar azdır. Sabah kısaca göz atmak daha açık-seçik hatırlamanıza yardımcı olur.
Yöntem 6 - Etkin Çalışma Yöntemi Geliştirmek:
Bu teori alışkanlık geliştirme teorisidir. Çalışma davranışınızı boş geçen zamanlarına yayarak genellemeyi sağlamak ve zaman kazanmaktır.
Yöntem 7 - Genel Tekrar:
Yani kazanılan etkin ve verimli çalışma yöntemlerinin sürekliliğini sağlamaktır.
Sonuç olarak, başarınızı arttıran pratik çalışma yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz.
1- Motivasyon - isteklilik, çalışma hızı için çok önemlidir. Bunun için yeni bir sistem geliştirin.
2- Yetenek çok önemlidir. Fakat fazla yetenekli olmayan bir kişi de kişisel sistemlerini geliştirerek başarılı olabilir.
4- Hedeflerinizi küçültün.
5- Endişelenip panik yapmayın.
6- Zamanı yararlı olabilecek şekilde kullanın. Programlı çalışın.
7- Hep aynı yerde çalışın ve mecbur kalmadıkça bu yeri başka bir iş için kullanmayın.
8- Öğrenmeyi bölümlere ayırın. Bu, sadece tekrar yönünüzü arttırmakla kalmaz, aynı zamanda başarınızı da arttırır.
9- Eğer çalıştığınız konuyu istediğiniz şekilde anlamıyorsanız endişelenmeyin. Bazı şeylerin öğrenilmesi zaman alır.
10- Süreç kökenli veya davranış kökenli çalışma, motivasyon amaçlı kullanılabilir. Herhangi bir şeyi başarmak için bir amaç ve bunu elde etmek için de bir sistem veya süreç gereklidir. Hangisi size uygunsa onu seçin.
11- Çoğu insan için hatalar birer hayal kırıklığı veya utancıdır. Fakat uzaklaşamayacağınız çok az hata vardır. Hata yapmadan da iyi bir öğrenci olunamaz.
12- Önemli olan kararlılık ve istektir. Başarı ardından gelir. Yılmadan devam edin. Öğrenme isteği mücadelenin yalnızca %10'unu oluşturur. Geri kalanın %90 'ı istekliliktir.
Eğer bir şeyi yapmak istiyorsanız bunun en hızlı yolu HEMEN başlamaktır.